mało czuły
  • afektonimy
    1.01.2012
    1.01.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące afektonimów – jaka jest geneza tego słowa, od jak dawna funkcjonuje w języku polskim i dlaczego tak trudno znaleźć je w słownikach? Rozumiem, że pierwszy człon pochodzi od słowa afekt, ale bardziej kojarzy się mi to z negatywnymi emocjami (por. zabójstwo w afekcie), a nie z „czułymi słówkami”. Dlaczego takie „miłe” słówko brzmi tak groźnie?
    Pozdrawiam całą Redakcję i życzę wszystkiego najlepszego w Nowym Roku,
    Agnieszka
  • Usłyszycie państwo…?
    9.09.2003
    9.09.2003
    Szanowni Państwo!
    Pracuję w jednej z rozgłośni radiowych i ostatnio wywiązała się dyskusja na temat stosowania form czasownika występujących przy wyrazie państwo. Czy prawidłowe jest użycie: „Za chwilę usłyszycie państwo…” czy też: „Za chwilę usłyszą państwo….”? Która z tych form jest poprawna? Usłyszycie państwo to wg mnie nienaturalne połaczenie formy za chwile usłyszycie z dodatkiem grzecznościowego państwo. Lepsze wydaje mi się sformułowanie usłyszą państwo, ale opinie na ten temat są podzielone. Bardzo proszę o odpowiedź.
    Z góry dziękuję
    MK
  • Biernik czy dopełniacz

    6.10.2023
    6.10.2023

    Dzień dobry,


    Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:


    “Więc nie bój się kraść dobre sny”


    Czy to dopuszczalna forma?

    Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.

    Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.


    Czy można tak zaśpiewać?

    Czy powinno być:

    “Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?

    Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.


    Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.


    Proszę o pomoc.


    Dziękuję i pozdrawiam


    Agnieszka z Warszawy

  • braniec – branka, jeniec – jenka?
    26.01.2012
    26.01.2012
    Dzień dobry!
    chciałem zapytać o rzeczowniki zakończone na -iec, -ec. Zauważyłem, że tylko nieliczne z nich mają formy żeńskie (jak braniecbranka, ale już jeniec czy malec nie) lub są to formy żeńskie „fałszywe” (np. gońcówna to raczej 'córka gońca', a nie 'kobieta spełniająca rolę gońca'). Czym ta dysproporcja płciowa jest spowodowana?
    Serdecznie pozdrawiam
  • ciężko = trudno?
    1.12.2006
    1.12.2006
    Ciężko jako synonim trudno? Autorka portalu prawica.net napisała: „Kiedyśmy pomarli, ciężko stwierdzić”. Czy używanie ciężko jako synonimu trudno niezależnie od związków frazeologicznych jest poprawne? Rozumiem ciężko oddychać, bo oddychający czuje ciężar. Ale ciężko zobaczyć słonia w jarzębinie? Czy nie dojdziemy przez to do stwierdzenia, że ktoś ma ciężkości z widzeniem?
    To pytanie już było zadawane, ale odpowiedzi, nie znalazłem, jedynie dyskusję, czy jest to germanizm.
  • dywiz czy myślnik?
    16.10.2014
    16.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy w określeniu Grek (-) obywatel (ten, który miał prawo głosu w sprawach państwa, w przeciwieństwie do chłopów) należy wstawić między rzeczownikami dywiz lub półpauzę?
    Dziękuję za pomoc!
    Pozdrawiam
  • głusi i głuchoniemi

    5.09.2021
    28.04.2003

    Czy określnie głuchoniemy ma choć w niewielkim stopniu zabarwienie pejoratywne? Czy jest to być może okreslenie już dziś przestarzałe? Czy można je stosować jako synonim słowa niesłyszący?

  • jak psu buda
    19.02.2008
    19.02.2008
    Chciałbym poruszyć kwestię popularnego ostatnio zwrotu: coś się komuś należy jak psu zupa. W Internecie można nawet znaleźć poważny opis tegoż zwrotu. Niemniej jednak wydaje mi się, że ani zupa, ani tym bardziej kiełbasa psu się aż tak nie należy i że zwrot ten poprawnie powinien brzmieć: należy się jak psu buda. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Pozdrawiam.
  • kaczka-dziwaczka
    27.11.2012
    27.11.2012
    Czy prawidłowo użyto łącznika w następujących zdaniach:
    1. Postanowił powitać swoje czterdzieste urodziny w czapeczkach-baseballówkach i butach sportowych firmy Nike.
    2. Przypomina królową-topielicę, która mimo wszystko nadal tkwi na swoim tronie.
    3. Czuje się jak wdowa-ladacznica o świeżo rozjaśnionych włosach ukrytych pod woalką, czuwająca przy trumnie i jednocześnie nie spuszczająca oczu z mężczyzn, którzy mogliby zająć miejsce jej męża.
  • Kaedwen – kaedweński, tę – tą
    6.12.2015
    6.12.2015
    Mam pytanie dotyczące oboczności n:ń w rzeczownikach zakończonych na n. Nie jestem w stanie sobie przypomnieć, o jakim słowem wcześniej się kłopotałem, więc podam inne. Jest przykładowo takie państwo Kaedwen (państwo ze świata Wiedźmina Andrzeja Sapkowskiego). Przymiotnik od niego będzie kaedwenski czy kaedweński? Czy może ta zasada przy nazwach własnych wygląda inaczej?
    Drugie pytanie dotyczy . Jeśli rzeczownik jest rż., to mówimy np. tę krew, ale tą krwią, tak?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego